Τετάρτη 27 Φεβρουαρίου 2013

Προτεινόμενα θέματα πανελληνίων 2013 (Έκθεση: Σχολική βία- bullying) / SOS θέματα 2013

ΚΕΙΜΕΝΟ

Το αληθινό παραμύθι της βίας
του Ευγένιου Τριβιζά

Η εκφοβιστική και επιθετική συμπεριφορά παιδιών εναντίον συμμαθητών τους είναι ένα πολύμορφο και πολυδιάστατο φαινόμενο, η έκταση και η σοβαρότητα του οποίου δύσκολα αναγνωρίζονται. Κυρίως επειδή τα θύματα φοβούνται να το εξομολογηθούν, οι δάσκαλοι δυσκολεύονται να το χειριστούν και τα σχολεία διστάζουν να το παραδεχτούν λόγω του αρνητικού αντίκτυπου που θα έχει στην εικόνα και στη φήμη τους. Η σχολική βία ξεκινάει από κοροϊδευτικές παρατηρήσεις, προσβλητικές εκφράσεις, διασπορά ψιθύρων με στόχο τον στιγματισμό και αποκλεισμό του θύματος από σχολικές παρέες, κλιμακώνεται με την καταστροφή ή κλοπή αντικειμένων ιδιοκτησίας του, συχνά εκτρέπεται σε σωματική βία. Στην αρχή απλά σπρωξίματα και στη συνέχεια ακραίες μορφές επιθετικότητας.

Η σύγχρονη τεχνολογία επιτρέπει να γίνεται ο εκφοβισμός διαδικτυακά ή με μηνύματα σε κινητά τηλέφωνα. Σκηνές βίας βιντεοσκοπούνται και διανέμονται ευρύτατα, καθιστώντας την εμπειρία ακόμη πιο επώδυνη για τα θύματα και οδηγώντας τα ακόμη και στην αυτοκτονία.
Είναι σφάλμα να πιστεύουμε ότι το φαινόμενο ξεκινάει και σταματάει στα σχολεία. Εχει βαθιές ρίζες και μακροπρόθεσμα καταστρεπτικές για την κοινωνία συνέπειες. Οι συμπεριφορές παγιώνονται και επαναλαμβάνονται στην οικογένεια, στον στρατό, στον εργασιακό χώρο. Εγκληματολογικές έρευνες δείχνουν ότι το επιθετικό παιδί στο σχολείο είναι ο αυριανός άντρας που θα κακοποιεί τη σύζυγό του. Αλλά και οι θύτες, σύμφωνα με έρευνες του Αμερικανικού Ιατρικού Συλλόγου, είναι πολλές φορές θύματα σωματικής τιμωρίας, οικογενειακής βίας και βλαπτικών επιρροών της τηλεόρασης.
Τα σχολεία πρέπει να ξεκινάνε όχι με την υπόθεση ότι είναι απίθανο να συμβαίνουν τέτοια περιστατικά στους χώρους τους, αλλά αντίθετα ότι είναι πολύ πιθανόν και να καταστρώνουν εμπεριστατωμένα σχέδια πρόληψης και αντιμετώπισης του προβλήματος. Το θέμα πρέπει να αποτελεί αντικείμενο συζητήσεων στην τάξη, οι σχολικές βιβλιοθήκες να εφοδιάζονται με παιδικά βιβλία σχετικού περιεχομένου, οι διάδρομοι, οι αυλές και οι δυσπρόσιτοι χώροι να επιτηρούνται τακτικά και οι μαθητές να ενθαρρύνονται να εκμυστηρεύονται στους διδάσκοντες τα παράπονά τους, πράγμα το οποίο βέβαια προϋποθέτει σχέση εμπιστοσύνης μεταξύ τους. Μια τηλεφωνική γραμμή υποστήριξης και η δημοσιοποίησή της θα βοηθούσε αρκετά.
Kαλό θα είναι ο γονιός να ρωτάει το παιδί του πώς του φέρονται οι συμμαθητές του, ιδίως αν το παιδί βρίσκει δικαιολογίες για να μην πηγαίνει στο σχολείο, παραπονιέται συχνά ότι είναι άρρωστο τα πρωινά, κάνει σκασιαρχείο, δυσκολεύεται να συγκεντρωθεί στη μελέτη, επιστρέφει από το σχολείο με γρατσουνιές, μελανιές, ρούχα σκισμένα ή βιβλία κατεστραμμένα, κλείνεται στον εαυτό του, αρχίζει να ψευδίζει, δεν έχει όρεξη για φαγητό, ζητάει παραπάνω χαρτζιλίκι, αρχίζει να κλέβει, φέρεται με επιθετικό τρόπο στα μικρότερα αδέλφια του, κλαίει τα βράδια στο κρεβάτι ή τυραννιέται από εφιάλτες, ή προτιμάει να κάνει παρέα με ενηλίκους παρά με παιδιά. Ολα αυτά μπορεί να οφείλονται σε πολλούς και διάφορους λόγους, αλλά καλό θα είναι ο γονιός να ερευνά το θέμα διακριτικά και να επικοινωνεί με το σχολείο, ούτως ώστε να ενημερώνονται οι γονείς των παιδιών που ασκούν βία και να παραπέμπονται ενδεχομένως στις κατάλληλες υπηρεσίες.
Ας μην ξεχνάμε ότι συχνά χρήζουν βοηθείας όχι μόνο τα παιδιά τα οποία υφίστανται, αλλά και τα παιδιά τα οποία ασκούν βία, καθώς και οι οικογένειές τους. Επίσης, δεν αποκλείεται οι ιδιότητες του θύτη και του θύματος να συμπίπτουν στο ίδιο παιδί.
* Ο Ευγένιος Τριβιζάς είναι νομικός, καθηγητής Εγκληματολογίας στο Πανεπιστήμιο του Ρέντινγκ και συγγραφέας παιδικών βιβλίων.

ΘΕΜΑΤΑ
Α Να γράψετε στο τετράδιό σας την περίληψη του κειμένου σε 110 περίπου λέξεις (Μον. 25)

Β1. Μέσα από ποια οπτική ο συντάκτης προσεγγίζει το θέμα του και πώς αυτή υπηρετεί τον σκοπό του; (Μον. 6:)

Β2. Να εντοπίσετε τον τρόπο ανάπτυξης της πρώτης παραγράφου του κειμένου   (Μον. 4)
β. Ποιο ρόλο διαδραματίζουν στη συνοχή του κειμένου οι λέξεις-φράσεις: Κυρίως,  Αλλά και, ούτως ώστε, που (Μον. 4)

Β3. Να δώσετε ένα συνώνυμο για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις: εξομολογηθούν, αντίκτυπου, παγιώνονται, αυριανός, δυσπρόσιτοι (Μον. 5)

Β4. Ποια λειτουργία της γλώσσας χρησιμοποιεί ο συντάκτης και τι πετυχαίνει με αυτήν την επιλογή του; (Μον. 6)
  
Β5. Να αναπτύξετε σε μία παράγραφο 100 περίπου λέξεων τη φράση: «δεν αποκλείεται οι ιδιότητες του θύτη και του θύματος να συμπίπτουν στο ίδιο παιδί» (Μον. 10)
Γ. Στέλνετε μια επιστολή 500-600 λέξεων στον Διευθυντή τού σχολείου σας, στην οποία α) εξηγείτε τους παράγοντες που, κατά τη γνώμη σας, τροφοδοτούν το φαινόμενο του σχολικού εκφοβισμού και της βίας (bullying) και β) προτείνετε συγκεκριμένες δράσεις που πρέπει να λάβει ο Σύλλογος Καθηγητών, προκειμένου να αντιμετωπίσει το φαινόμενο (Μον. 40)

10 σχόλια:

  1. Ανώνυμος24 Μαρτίου, 2013

    Πολύ καλό κείμενο για την ενδοσχολική βία. Μήπως θα ήταν εφικτό να αναρτήσετε και τις προτεινόμενες απαντήσεις; Ευχαριστώ προαιρετικά.
    Μαθήτρια της Γ΄Λυκείου

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. πολυ καλη δουλεια....παντως εινα οντως ενα πολυ επικαιρο θεμα....παντα δηλαδη θα ειναι..να μην περασει βεβαια απαρατητητο πως και οι αιτιες του φαινομενου ειναι πολυ σημαντικες.....

      Διαγραφή
  2. Πολυ καλογραμμενο κειμενο πραγματι και με πολυ καλη διατυπωση. Θιγει σωστα σημεια και ειναι ενα θεμα που μας προβληματιζει ολους. Ομως θεωρω οτι πολλες φορες και οι καθηγητες κανουν τα στραβα ματια επιδεικνυοντας παγερη αδιαφορια για τα περιστατικα. Στο σχολειο μου για παραδειγμα τετοιες συμπεριφορες ειναι καθημερινες παρολου που οι καθηγητες γνωριζουν το προβλημα,τα θυματα και τους θυτες.Καλο θα ηταν πιστευω να συμπεριληφθει στο θεμα και ο ρολος και οι υποχρεωσεις του δασκαλου.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Polu wraio thema kai epikairo alla exei kapoies duskoles askhseis...valte kai ths apanthseis

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Υποψηφιο θεματακι γ φετος

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Καλησπέρα!Ήθελα να μου λύσετε μια απορία. Υπάρχει περίπτωση στην εκφώνηση της άσκησης να ζητείται "ο τρόπος ανάπτυξης της παραγράφου" κι η απάντηση να περιλαμβάνει δύο;Το ρωτώ γιατί πιστεύω ότι η πρώτη παράγραφος αναπτύσσεται με αιτιολόγηση και παραδείγματα. Τι κάνουμε σε αυτή την περίπτωση;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Ναι υπάρχει, διότι ένας τρόπος ανάπτυξης είναι ο "συνδυασμός μεθόδων", οπότε η απάντηση είναι:
      Η παράγραφος αναπτύσσεται με συνδυασμό τρόπων-μεθόδων, δηλαδή με αιτιολόγηση... και παραδείγματα...

      Διαγραφή
    2. Σας ευχαριστώ πολύ για τον χρόνο σας και τη βοήθεια που μας παρέχετε!Καλή δύναμη!

      Διαγραφή
  6. Ανώνυμος15 Μαΐου, 2013

    πολύ καλή δουλειά!! θα φανεί χρήσιμο σε αρκετούς για την επανάληψή τους!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Κύριε .Πρασσά πολύ καλή δουλειά ! Βοηθάτε πολλούς μαθητές και νέους εκπαιδευτικούς!

    ΑπάντησηΔιαγραφή